Luchtoorlog

Twee bommenwerpers storten neer bij Roswinkel


In 1944 en 1945 storten twee B-24 bommenwerpers in hetzelfde gebied neer bij Roswinkel. Daarbij komen drie bemanningsleden om het leven. Twee worden gedood omdat de parachute niet opent. De derde wordt doodgestoken door een Drentse landwachter, als hij met de parachute ongedeerd is geland.

B-24 'Full House'

Op 7 juli 1944 stort de B-24 neer van de 21-jarige luitenant Ted Weaver uit Salt Lake City. Dit toestel genaamd 'Full House' is van de 44ste Bomb Group. Het wordt tijdens zijn 23e missie, de vijfde aanval dat jaar op het Duitse vliegveld met Junker-vliegtuigfabrieken van Bernburg, beschoten door een Duitse ME 110.



Als drie van de vier motoren zijn uitgevallen (foto), verlaten de bemanningsleden het toestel. (Het onbemande vliegtuig vliegt door richting Valthe en komt vrijwel onbeschadigd (!) in een roggeveld tot stilstand.) De luitenants Platt en Reed, navigator en bommenrichter, springen het eerst, gevolgd door de tweede piloot luitenant Walter 'Bart' Shambarger en de andere bemanningsleden.

Piloot Ted Weaver (foto) gaat als laatste. Weaver weet dankzij hulp van het verzet uit de handen van de Duitsers te blijven. Sergeant Stanley Nalipa, 21 jaar oud, afkomstig uit Poland Ohio, raakt tijdens de beschieting van het toestel zwaargewond en wordt door zijn maten het toestel uitgeholpen. Hij is bij bewustzijn en houdt het trekkoord stevig vast. Toch gaat zijn parachute niet open. Hij wordt dood gevonden in een roggeveld. (Nalipa maakte de legendarische luchtaanval mee op 1 augustus 1943 op de olievelden van het Roemeense Ploieşti (Ploesti).) De bemanningsleden Lawrence Platt, Lorin Voigt, Robert Reed, Marvin Crouse, Donald Fahey en Joseph Gniadek worden gevangen genomen.

Amerikaanse piloot neergestoken

Co-piloot Bart Shambarger (22) landt ogenschijnlijk veilig in een weiland aan de Moersloot, ware het niet dat hij wordt opgewacht door de 22-jarige landwachter G.J. Trechsel uit Emmer-Erfscheiderveen, die de uitgestoken vriendenhand accepteert en hem daarna koelbloedig doodsteekt met een bajonet. De Duitsers belonen hem daarmee door hem te bevorderen, maar vertellen de bemanningsleden dat de parachute van Shambarger niet opende en dat hij op een paal terecht is gekomen.

In juli 1947 wordt deze zoon van een veenarbeider uit Barnflair in hoger beroep tot 8 jaar en 6 maanden veroordeeld, nadat hij november 1946 in Assen de doodstraf opgelegd krijgt. Volgens psychiatrische onderzoekers is Trechsel 'geen normaal mens', hij heeft ook zijn broer al eens neergestoken. Volgens de rechter is zijn daad 'het gemeenste wat ik ooit gezien heb'. Volgen Trechsel handelde hij uit noodweer, omdat de Amerikaan zijn hand in de zak stak. Maar getuigen komen met een heel ander verhaal.

Shambarger ligt samen met Nalipa op de Amerikaanse begraafplaats Ardennes bij het Belgische Luik. Volgens piloot Weaver heeft Trechsel zelfmoord gepleegd, omdat voormalig verzetsmensen hem na zijn vrijlating niet met rust laten. (De vrouw van Weaver (Silvia) brengt in 2001 een boek uit over de ervaringen van haar dan overleden man met de titel 'The Twenty-Third Mission').


'B-24 'Super Wolf' stort ook neer bij Roswinkel

Dat op dezelfde plek binnen een jaar twee bommenwerpers neerkomen is toeval. Maar de twee hebben nog meer gemeen. Op de dag dat het toestel 'Full House' wordt neergeschoten, 7 juli 1944, wordt tijdens diezelfde missie bij Bernberg een B-24 met de naam 'Super Wolf' neergehaald met 7 doden tot gevolg.

Op 15 februari 1945 vliegt een andere B-24 met diezelfde naam ook naar Duitsland. En deze 'Super Wolf' wordt bij Osnabrück geraakt door Duits afweergeschut. Dit toestel van piloot John D. Mulligan komt dus ook neer in het gebied Roswinkel / Valthe. Alle bemanningsleden springen er uit. Daaronder ook sergeant Walter Sies, de boordwerktuigkundige. Maar zijn parachute gaat niet goed open. Hij ligt begraven op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten.


Luitenant Jay Young komt ook hard neer en breekt zijn beide benen. Hij wordt naar het ziekenhuis in Emmen overgebracht en verblijft daar tot aan de bevrijding op 11 april 1945. De andere acht bemanningsleden (Matt Brletich, John D. Mulligan, Francis William Corner jr, Mervyn Levin, Carl Pratt, Leonard Tomaski,, William John Caselton, William Harvey Willis) worden net als Young gevangenen genomen. Navigator Caselton weet echter te ontsnappen en onder te duiken.


Bemanning B-24 'Super Wolf'.

Monument voor Walter Sies

In Roswinkel wordt in februari 2015 door burgemeester Cees Bijl van Emmen (foto) een monument onthuld ter nagedachtenis aan de daar precies 70 jaar eerder overleden Sies. De aanjager van het monument is Harm Joling uit Roswinkel. Hij zag als bijna zesjarige in een perceel langs de Roswinkelerstraat de soldaat naar beneden komen. Volgens Joling leek het wel of er een kinderwagen uit de lucht viel. Op latere leeftijd verzamelde Harm Joling steeds meer informatie over soldaat Walter Sies en de gebeurtenis in Roswinkel. Hij kwam ook in contact met een kleinkind van Sies, die zijn grootvader nooit heeft gekend.