Kunstrijden houdt Joodse Ellen Burka-Danby in leven
Het levensverhaal van Ellen Burka-Danby - in Nederland onbekend, maar in Canada een legende - is bijzonder. De in 1921 geboren Ellen groeit op in Amsterdam, in een Joods gezin. Als kind houdt ze van dansen, maar ontdekt ook het kunstrijden. Ze gaat al spoedig aan wedstrijden meedoen, eerst in Amsterdam, later ook op de Hokij in Den Haag. Ellen blijkt talentvol en wordt steeds vaker tot winnares gekroond.
Westerbork
Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verandert echter het leven van Ellen voorgoed. De familie Danby wordt in 1943 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork. Ellen Danby laat zich nogal brutaal inschrijven als Nederlands kampioene kunstrijden. Dat wordt haar redding. Daarmee verdient ze van kampcommandant Gemmeker - een liefhebber van kunstrijden - een voorkeursbehandeling, terwijl haar ouders en oma de dood vinden in Sobibor. Ze mag zelfs schaatsen op een weiland bij een boer vlakbij het kamp.
In het kader van een aflevering van Andere Tijden Sport bezoekt ze in 2014 het Herinneringscentrum.
Theresienstadt
Ze hoeft ook als enige van alle vrouwen in haar barak niet naar Auschwitz. Wel moet ze naar concentratiekamp Theresienstadt, waar het kampregime minder streng is. In Theresienstadt ontmoet ze haar latere man, de Tsjechische kunstenaar Jan Burka. Ze gaan in Nederland wonen, waar ze na de bevrijding van het kamp door de Russen samen heenlopen
Toronto
In 1946 wordt Ellen Burka-Danby in Den Haag daadwerkelijk Nederlands kampioene. In 1950 emigreert het gezin naar Toronto in Canada. Nadat haar huwelijk spaak loopt kan ze bij de bond als coach aan de slag. In die functie maakt ze 26 WK's en 7 Olympische Spelen mee.
Dochter Petra wordt wereldkampioene
Burka's talentvolste pupil is haar eigen in Amsterdam geboren dochter Petra. In 1964 wint Petra Burka brons op het WK en de Olympische Winterspelen. Het goud gaat beide keren naar Sjoukje Dijkstra. Die stapt in 1965 over naar de ijsrevue, waarna Petra Burka dat jaar op het wk goud wint voor Canada. En voor haar moeder.
Hall of Fame
Ellen Burka-Danby blijft nog jarenlang een succesvolle trainer/coach en ontwikkelde mede het succesvolle concept ‘theater on ice’; kunstrijden als een vorm van danskunst, waarbij de muziek niet langer ondersteunend is, maar leidend. Vanwege haar grote verdiensten voor de sport wordt Burka-Danby in 1996 opgenomen in de Canadese Sports .
Onderscheiding KNSB
De 93-jarige Ellen Burka-Danby wordt in december 2014 door de KNSB onderscheiden met de ’Blijk van Erkenning’, een trofee die door de bond in bijzondere gevallen wordt uitgereikt aan personen die een grote betekenis hebben gehad voor de schaatssport en/of kunstrijden. Ellen Burka-Danby geldt als een icoon van het kunstschaatsen, de sport die haar de Tweede Wereldoorlog helpt overleven.
'In ons land hebben we met Sjoukje Dijkstra, Joan Haanappel en Dianne de Leeuw drie illustere kunstrijcoryfeeën', zegt KNSB-voorzitter Roel Dekker bij de Jaap Eden-baan. 'Wij zouden u graag aan dit bijzondere rijtje toevoegen.' Burka reageert verrast. 'Heel bijzonder dat de KNSB me niet vergeten is. Dat ze weten dat ik het kunstrijden in Nederland heb geleerd.' Ze overlijdt in september 2016 op 95-jarige leeftijd in Canada.
Ellen Burka toont haar onderscheiding. Naast haar schaatsvriendin Elsbeth Bon-Meijer, die als onderduiker de oorlog overleeft. Op de tweede rij KNSB-voorzitter Roel Dekker en disciplinemanager kunstrijden Karen Venhuizen.
